Parafia

Informacje liturgiczne

*********************************

Zadania sanktuariów w posłannictwie Kościoła

Zadania sanktuariów w posłannictwie Kościoła

Sanktuaria są to szczególne miejsca, w których relacja między liturgią i pobożnością ludową jest bardzo częsta i oczywista . Kościół wymaga, by w sanktuariach "zapewnić wiernym obfitsze środki zbawienia przez gorliwe głoszenie słowa Bożego, przez odpowiednie ożywienie życia liturgicznego, zwłaszcza przez sprawowanie Eucharystii i pokuty oraz przez kultywowanie zatwierdzonych form pobożności ludowej" .

1. Definicja sanktuarium i kanoniczna aprobata

1.1. Określenie sanktuarium

W Dyrektorium wydanym przez Kongregację Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów 17 grudnia 2001 roku czytamy: "Według chrześcijańskiego objawienia najwyższym i jedynym sanktuarium jest Chrystus zmartwychwstały (por. J 2,18-21; Ap 21,22), wokół którego jednoczy się i zbiera społeczność uczniów stanowiąca także nowy dom Pana (por. 1 P 2,5; Ef 2,19-22

Jan Paweł II powiedział, iż "zawsze i wszędzie sanktuaria chrześcijańskie były i starały się być znakami Boga oraz Jego działania w historii. Każde z nich jest przypomnieniem tajemnicy Wcielenia i Odkupienia" . W aspekcie teologicznym sanktuaria, powstałe dość często pod wpływem pobożności ludowej, są znakami czynnej i zbawczej obecności Pana w historii oraz miejscami odpoczynku, w których lud Boży pielgrzymujący po drogach tego świata ku Miastu przyszłemu (por. Hbr 13,14), nabiera sił na dalszą drogę . Sanktuaria bowiem, podobnie jak kościoły, mają wielkie znaczenie symboliczne. Są one ikonami "zamieszkiwania Boga wśród ludzi" (Ap 21,3) i odsyłają ku "tajemnicy Świątyni", która wypełniła się w ciele Chrystusa (por. J 1,14; 2,21), w społeczności kościelnej (por. 1 P 2,5) i w poszczególnych wiernych (por. 1 Kor 3,16-17; 6,19; 2 Kor 6,16).

W świetle wiary sanktuarium:

w swoich początkach jest często pamiątką wydarzenia uważanego za nadzwyczajne i stanowiącego motyw wprowadzenia na trwałe nabożeństw, a także świadectwem pobożności i wdzięczności ludu za otrzy-
mane dobrodziejstwa;

ze względu na częste znaki miłosierdzia, które tam się dokonują, jest uprzywilejowanym miejscem Bożej obecności oraz wstawiennictwa Najświętszej Dziewicy, świętych i błogosławionych;

przez swoje usytuowanie, często w miejscach górzystych i samotnych, jest znakiem harmonii kosmosu i odbiciem piękna Boga;

przez głoszone homilie i kazania, stanowiące zachętę do prawdziwego nawrócenia, jest zaproszeniem do życia w miłości, do liczniejszych dzieł miłosierdzia, do prowadzenia życia odznaczającego się naśladowaniem Chrystusa;

przez praktykowane życie sakramentalne jest ośrodkiem umacniania wiary, wzrastania w łasce, ucieczki i nadziei w zmartwieniach;

przez swój charakter przesłania ewangelicznego jest szczególną interpretacją i jakby przedłużeniem słowa Bożego;

przez swój charakter eschatologiczny jest kierowaniem wiernych ku nadprzyrodzoności i prowadzeniem drogami codziennego życia do sanktuarium w niebie (por. Hbr 9,11; Ap 21,3) .


Papież Paweł VI w swoim Liście do rektorów sanktuariów maryjnych napisał, iż dzięki zamierzeniom Opatrzności Bożej miejsca święte odznaczają się często wprost zdumiewającym, jakimś szczególnym znamieniem religijnym. Dzieje się tak dlatego, by pasterze i wierni doznawali zachęty do gorętszego i ufniejszego błagania o wstawiennictwo Najświętszej Maryi Panny oraz do pełnej miłości kontemplacji Jej tajemnicy. Gdy rzesze chrześcijan napływają dziś do tych miejsc, gdzie dusza doświadcza obecności rzeczy niewidzialnych, do miejscowych szafarzy i stróżów należy troska o to, aby rozwijała się prawdziwa pobożność względem Tej, która dała ludziom Chrystusa. "My zaś - pisał Papież - pragniemy zachęcić was do tego, abyście wyjaśniali jakie miejsce przysługuje Maryi w liturgicznym kulcie i abyście jeszcze więcej akcentowali, że Ona jaśnieje (LG, n. 65), oraz abyście ukazywali Ją (tamże), jako Tę, "która wkroczywszy w dzieje zbawienia, łączy w sobie w pewien sposób i odzwierciedla najważniejsze treści wiary> (tamże). Z takiego przekonania wyrywa się samorzutnie prośba wiernych o opiekę Maryi Panny, bo stąd płynie dla nas nauka, jak prawdziwie Matka Słowa Wcielonego jest też naszą Matką" .

Ojciec Święty Jan Paweł II pięknie powiedział o jasnogórskim sanktuarium: "Czyż Jasna Góra nie jest podobna do źródła żywej wody, z którego w ciągu pokoleń czerpiemy? Czerpiemy z nieskończonych zasobów Chrystusowego Odkupienia, do którego przybliża nas Maryja" .

Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku podaje następującą definicję: "Przez sanktuarium rozumie się kościół lub inne święte miejsce, do którego - za aprobatą ordynariusza miejsca - pielgrzymują liczni wierni, z powodu szczególnej pobożności" (kan. 1230) . W określeniu "z powodu szczególnej pobożności" mieści się dotychczasowy schemat podziału na sanktuaria Pańskie, Maryjne i Świętych. W tym ogólnym określeniu bezpośredniego przedmiotu kultu sanktuaryjnego, prawodawca kodeksowy zadecydował o szczególnie sakralnym profilu każdego sanktuarium. To znaczy, że sanktuarium ze swym specyficznym przedmiotem kultu (obraz, figura, relikwie itp.), musi przede wszystkim już na samym sobie nosić znamiona "szczególnej pobożności", "odczucia nadprzyrodzonego", czyli być zdolne samo z siebie wzbudzać u wiernych religijne refleksje i uczucia. Nie wystarczy, że np. obraz czy figura wzbudza podziw jako dzieło sztuki. Przez określenie "z powodu szczególnej pobożności" należy również rozumieć, że sanktuarium musi u wiernych "samorzutnie niejako wyzwalać szczególne przeżycia religijne, pociągać duchowo" .

Prawodawca kościelny chce niewątpliwie wskazać, iż Pan Bóg jest głównym autorem powstania i rozwijania się sanktuarium, że nadprzyrodzona łaska wzbudza w ludzkich sercach odczucie bliskości Boga w danym miejscu i w następstwie tego wytwarza się ich duchowa więź z tym sanktuarium, do którego chętnie i często przybywają, aby się modlić .

Abp Jerzy Ablewicz napisał, że "źródłem pobożności, która stanowi klimat każdego sanktuarium jest gorąca wiara. Sanktuarium bowiem jest tajemnicą wiary. Kryje się w nim przede wszystkim: tajemnica wiary, tajemnica Bożej obecności, tajemnica Ciała Chrystusa, tajemnica Maryi - "Przybytku Najwyższego", tajemnica "Boga Przedziwnego w swoich Świętych" .

1.2. Kanoniczna aprobata

Warunkiem wstępnym do tego, by jakieś miejsce święte zostało kanonicznie uznane za sanktuarium diecezjalne, jest aprobata ordynariusza miejsca. Zatwierdzenie kanoniczne stanowi oficjalne uznanie miejsca świętego i jego specyficznego przeznaczenia, upoważnia je do przyjmowania pielgrzymów ludu Bożego, którzy się tam udają, by wielbić Ojca, wyznawać swoją wiarę, pojednać się z Bogiem, z Kościołem i z bliźnimi oraz błagać Chrystusa o miłosierdzie, a Matkę Bożą lub świętego o wstawiennictwo .

2. Rola sanktuariów w misji Kościoła

W niniejszym opracowaniu pragnę zająć się w szczególności rolą sanktuariów maryjnych. Matka Boża bowiem jest zawsze obecna w życiu Kościoła i przyświeca mu swoją postawą wiary, nadziei i miłości. Ze względu na Jej miejsce w misterium Chrystusa i Kościoła, istnieje również "maryjny wymiar kultu chrześcijańskiego", tak bardzo widoczny w obrzędach liturgicznych, w licznych nabożeństwach i w wielu przejawach "religijności ludowej" .

Według nauki Kościoła, zawartej w jego licznych dokumentach, rola sanktuariów maryjnych - mimo agresywnej laicyzacji i ateizacji (a może właśnie w odpowiedzi na nie) - ma stale ogromne znaczenie. Każde sanktuarium bowiem jest miejscem: celebracji kultycznych, ewangelizacji, szczególnego oddawania czci Matce Bożej, pobożności ludowej, miłości miłosiernej, kultury, budzenia i rozwijania powołań, działalności ekumenicznej, ikonografii, składania ofiar wotywnych, miejscem pielgrzymkowym .

2.1. Sanktuarium jest miejscem intensywnego duszpasterstwa

Troska o duszpasterstwo w sanktuariach w całym Kościele powierzona jest Kongregacji ds. Duchowieństwa. Podczas zgromadzenia plenarnego uczestników tej Kongregacji w 2004 roku Jan Paweł II powiedział: "Te święte miejsca przyciągają licznych wiernych, którzy poszukują Boga i z tego względu są otwarci na przyjęcie wezwania do nawrócenia i bardziej zdecydowane głoszenie Dobrej Nowiny. Ważne jest zatem, aby pracowali tam kapłani wyróżniający się szczególną wrażliwością duszpasterską i apostolską gorliwością, obdarzeni duchem ojcowskiej otwartości, mający doświadczenie w sztuce homiletyki i katechezy" .

Sanktuarium ma wyjątkowe zadania kultyczne . Wierni udają się tam przede wszystkim w celu uczestniczenia w celebracjach liturgicznych i w odprawianych nabożeństwach. Ta uznana funkcja kultyczna sanktuarium nie może jednak w świadomości wiernych zaciemniać ewangelicznego nauczania, według którego miejsce to nie jest czymś ostatecznym i jedynym w prawdziwym kulcie Pana (por. 1,4,20-24) .

Program duszpasterski sanktuarium. Duszpasterstwo w sanktuariach można podzielić na: całoroczne, specjalne i odpustowe. Sanktuarium o szerszym zasięgu oddziaływania powinno przez cały rok prowadzić duszpasterstwo sanktuaryjne, według planu uzgodnionego lub przynajmniej przedstawionego do zatwierdzenia Wydziałowi Duszpasterstwa Kurii diecezjalnej. Jeśli sanktuarium dysponuje odpowiednimi warunkami powinno rozwijać w ciągu roku również duszpasterstwo specjalne: urządzanie rekolekcji i dni skupienia dla różnych stanów czy grup duszpasterskich. Uroczystości odpustowe w sanktuariach, gromadzące znaczną liczbę wiernych, są szczególna okazją do owocnego duszpasterstwa o zasięgu więcej niż parafialnym, co nakłada na kustoszy szczególną odpowiedzialność.

2.1.1. Przykładne sprawowanie liturgii

Sanktuarium ma wyjątkowe zadania religijne. Wierni udają się tam przede wszystkim w celu uczestniczenia w sprawowaniu liturgii i odprawianych nabożeństwach, Dlatego do zadań, jakie mają pełnić sanktuaria, wymaganych również przez Kodeks Prawa Kanonicznego (kan. 1234), należy troska o stały rozwój życia liturgicznego. Nie chodzi tu o zwiększenie częstotliwości sprawowanych obrzędów, ale o coraz lepszą ich jakość. Troska ta ciąży przede wszystkim na rektorach (kustoszach) sanktuariów. Dlatego winni oni dołożyć starań, aby wierni, przybywający do miejsca świętego z różnych stron kraju czy świata, wracali umocnieni duchowo i zbudowani sprawowaną tam liturgią, co stanie się możliwe dzięki jej komunikatywności, obrzędowej prostocie i wierności obowiązującym przepisom liturgicznym. Ponadto kustosze powinni pamiętać, że skutki wzorowo sprawowanej liturgii nie ograniczą się do samego sanktuarium, ale wierni - duchowni i świeccy - zaniosą dobre doświadczenia do miejsc swojego zamieszkania .

Ponieważ w każdym sanktuarium pielgrzymi żywo uczestniczą w sprawowanej tam liturgii, a zwłaszcza w nabożeństwach i głęboko je przeżywają, dlatego te święte miejsca winny się odznaczać nie tylko wzorowym stylem i starannością odprawianych tam nabożeństw, lecz także bogactwem i różnorodnością propozycji. Szczytem liturgii jest udzielanie sakramentów, szczególnie zaś sprawowanie Najświętszej Ofiary. W duszpasterstwie sanktuariów dwa sakramenty umacniające życie łaski: pokuta i pojednanie oraz Eucharystia mają szczególne znaczenie i wymagają szczególnej uwagi.

2.1.2. Sprawowanie Eucharystii

Ojciec Święty Jan Paweł II pisał, że "głównym punktem programu każdej pielgrzymki są nabożeństwa liturgiczne, a przede wszystkim Msza Święta. Trzeba je zawsze starannie przygotowywać i odprawiać z wielką pobożnością, zachęcając wiernych do aktywnego uczestnictwa" . Według nauki Kościoła bowiem "Celebracja Eucharystii jest szczytem i jakby punktem centralnym całego duszpasterstwa w sanktuariach" . Jej przeto należy poświęcić najwięcej uwagi, by wiernych prowadziła do głębokiego spotkania z Chrystusem . Dlatego też przybywających do sanktuarium kapłanów i innych przewodników grup pielgrzymkowych należy zachęcać do wspólnotowego uczestnictwa w Eucharystii, która stanowi wyraz jedności i braterstwa w Kościele Chrystusowym.

Owocne tu będą następujące inicjatywy:

1) prowadzenie pielgrzymów - biorąc za punkt wyjścia szczególną dla sanktuarium formę pobożności - do głębokiego spotkania z Chrystusem;

2) troska o wzorowe sprawowanie celebracji eucharystycznej;

3) popieranie uczestnictwa różnych grup w tej samej celebracji eucharystycznej, biorące pod uwagę różnorodność języków, uwzględnianie śpiewu gregoriańskiego, przede wszystkim wykonywanie w języku łacińskim, na łatwiejsze melodie, części stałych Mszy Świętej, zwłaszcza symbolu wiary i modlitwy Pańskiej ;

4) zapewnienie możliwości pełnej skupienia modlitwy przed Najświętszym Sakramentem, animowanie czasu wspólnej adoracji; troska o odpowiednie oznaczenie miejsca, w którym znajduje się tabernakulum ;

5) zachęcanie do przystąpienia do sakramentu pokuty oraz zapewnienie obecności spowiedników, którzy w wyznaczonych godzinach będą do dyspozycji wiernych .

W sanktuariach sprawowanie Eucharystii powinno ukazywać całe bogactwo chrystologiczne i paschalne, wymiar kościelny oraz znaczącą i czynną obecność Maryi w Kościele; centrum kultu winna stać się więc Eucharystia sprawowana w komunii z Maryją; należy poszerzyć specjalną katechezę, udoskonalając sprawowanie obrzędów, wiążąc ze sobą zbawcze treści i życiowe obowiązki .

Ojciec Święty pisze, że "pobożność ludu chrześcijańskiego zawsze dostrzegała głęboką więź pomiędzy nabożeństwem do Matki Bożej i kultem Eucharystii: jest to godne podkreślenia (...) w duszpasterstwie sanktuariów maryjnych. Maryja prowadzi wiernych do Eucharystii" .

W duszpasterstwie sanktuaryjnym należy zwrócić uwagę m.in. na to, że:

1) regularne karmienie się Eucharystią: a) podtrzymuje wierność łasce powołań i stanów życia (duchowni, małżonkowie i rodzice, osoby konsekrowane...) oraz b) rzuca światło na rozmaite sytuacje ludzkiej egzystencji (radości i cierpienia, problemy i plany, choroby i doświadczenia...);

2) miłość, zgoda, braterstwo są owocami Eucharystii i uwidaczniają zjednoczenie z Chrystusem dokonujące się w tym sakramencie;

3) obecność Chrystusa w nas i pośród nas pobudza do dawania świadectwa w codziennym życiu .

Kościół święty w swoim nauczaniu zachęca wszystkich pasterzy do szerzenia kultu Eucharystii; do niego bowiem "mają zmierzać wszystkie inne formy pobożności, by w nim znaleźć swe uwieńczenie" .

Papież z rodu Polaków nauczał, że jakby dwoistym, a zarazem głęboko spójnym wymiarem autentycznego życia w duchu Ewangelii, życia prawdziwie chrześcijańskiego, stają się Eucharystia i pokuta. Chrystus, który zaprasza na Ucztę Eucharystyczną, to równocześnie Chrystus, który wzywa do pokuty powtarzając: (Mk 1, 15)" .

2.1.3. Adoracja Najświętszego Sakramentu

Adoracja Boskiego Więźnia Miłości jest szczególnie rozpowszechnioną formą pobożności w kulcie Eucharystii . Kościół gorąco zachęca zarówno duszpasterzy, jak i wiernych świeckich, aby również odpowiednio rozwijali kult Eucharystii, wyrażający się w publicznej i prywatnej adoracji, gdyż jest to "znakomity środek ożywienia wiary w rzeczywistą obecność Chrystusa" . Tego rodzaju kult Eucharystii jest "dowodem wdzięczności, rękojmią miłości, hołdem należnej Jezusowi adoracji" oraz "niewyczerpanym źródłem świętości" .

Dlatego w sanktuarium, tam gdzie to możliwe, powinno znaleźć się odpowiednie miejsce przeznaczone dla stałej adoracji Najświętszego Sakramentu, kontemplacji i wyciszenia duchowego

Jan Paweł II zachęcał nas wszystkich: "Pozostawajmy długo na klęczkach przed Jezusem Chrystusem obecnym w Eucharystii, wynagradzając naszą wiarą i miłością zaniedbania, zapomnienie, a nawet zniewagi, jakich nasz Zbawiciel doznaje w tylu miejscach na świecie. W adoracji pogłębiajmy naszą osobistą i wspólnotową kontemplację, posługując się modlitewnikami, które czerpią inspirację ze Słowa Bożego i z doświadczenia licznych dawnych i współczesnych mistyków. Także różaniec, pojmowany w jego głębokim znaczeniu biblijnym i chrystocentrycznym (...) stanie się szczególnie odpowiednim sposobem kontemplacji eucharystycznej, realizowanej razem z Maryją i w Jej szkole" .

W praktyce duszpasterskiej zauważa się, "iż wiele nabożeństw maryjnych kończy się obrzędem wystawienia, krótką adoracją i błogosławieństwem eucharystycznym. W takiej praktyce należy zasadniczo widzieć właściwy rozwój maryjnej pobożności, gdyż ukierunkowuje wiernych ku czci Chrystusa Pana" . "Sprawą konieczną jest jednak, aby wystawienie Najświętszego Sakramentu i następujące po nim błogosławieństwo, odbyły się zgodnie z duchem i literą instrukcji Eucharisticum Mysterium (por. n. 60-66) oraz księgi liturgicznej Komunia święta i kult tajemnicy Eucharystii poza Mszą świętą (por. n. 82-92) .

2.1.4. Sprawowanie sakramentu pokuty i pojednania.

Dla wielu wiernych pielgrzymka do sanktuarium stanowi dogodną okazję, często oczekiwaną, do skorzystania z sakramentu pokuty i pojednania. Konieczne więc jest, by zadbać o pewne elementy, które składają się na sprawowanie tego sakramentu:

a) odpowiednie miejsce spowiadania - z zachowaniem obowiązujących przepisów;

b) przygotowanie do sakramentu ,w czasie którego przez słuchanie i rozważanie słowa Bożego wierni otrzymają pomoc do owocnego korzystania z sakramentu albo przynajmniej ułatwi się im przygotowanie nie tylko do wyznania grzechów, lecz przede wszystkim do szczerego żalu za grzechy i nawrócenia;

c) wybór odpowiedniego obrzędu, który doprowadzi penitentów do odkrycia eklezjalnej natury (wymiaru) sakramentu pokuty. W tym kontekście Obrzęd pojednania wielu penitentów, z indywidualną spowiedzią i rozgrzeszeniem (forma II), odpowiednio zorganizowany i przygotowany, nie powinien stanowić czegoś wyjątkowego, lecz być praktyką normalną, przewidzianą przede wszystkim na niektóre okresy roku liturgicznego. Wspólne nabożeństwo jaśniej ukazuje kościelną naturę pokuty . Należy wiernie trzymać się zasad doktrynalnych, pastoralnych i obrzędowych odnowionych Obrzędów Pokuty .

Według Nauczycielskiego Urzędu Kościoła "bez nawrócenia i pokuty samo uczestnictwo w Eucharystii byłoby pozbawione swej pełnej skuteczności zbawczej; co więcej mogłoby nawet narazić na nieobliczalną szkodę duchową, przed którą przestrzega święty Paweł Apostoł: "Kto bowiem spożywa i pije nie zważając na Ciało Pańskie, wyrok sobie spożywa i pije> (1 Kor 11,29)" .

O sprawowaniu sakramentu pokuty w miejscach świętych Jan Paweł II powiedział: "Spowiednicy, zwłaszcza w sanktuariach, powinni każdym swoim czynem i każdym słowem świadczyć o miłosiernej miłości Chrystusa. Dlatego wymagana jest odpowiednia formacja doktrynalna i duszpasterska" . Uczył też, że sakrament pojednania zapowiada bogactwo Bożego miłosierdzia, stanowiąc także warunek pełnego uczestnictwa w Eucharystii. Miłosierdzie jest również odczuwane jako jeden ze szczególnych przymiotów Maryi: Matka Boża jest nieprzerwanie wzywana jako Matka Miłosierdzia. Zadaniem sanktuariów jest ukazywanie i szerzenie dobroci Bożej - takie jest powszechne przekonanie, które pociąga wszystkie kategorie wiernych do tych świętych miejsc. To zobowiązuje kapłanów do wypełniania posługi jednania z miłością, cierpliwością i braterskim współczuciem, oraz do nauczania, iż ten sakrament nie wyczerpuje się w wyznaniu grzechów i rozgrzeszeniu, lecz ma swój dalszy ciąg w podjęciu nowego życia .

2.1.5. Namaszczenia chorych

W swoim wielkim miłosierdziu Chrystus Pan, który "obarczył się naszym cierpieniem i dźwigał nasze boleści" (Iz 53,4), ustanowił sakrament namaszczenia chorych, aby człowiek złożony niemocą, poprzez wiarę i obrzęd Kościoła, mógł spotkać się ze Zbawicielem całego człowieka . Kongregacja Kultu Bożego i dyscypliny sakramentów "wzywa również kapłanów, aby zachęcali do modlitwy nie tylko do Chrystusa Pana, ale także do Jego Matki o łaskę wyzdrowienia, pełnienia woli Bożej i o owocne przyjęcie sakramentów chorych: pokuty, namaszczenia i Eucharystii" .

W odnowionej liturgii sakrament namaszczenia sprawowany jest również w sposób wspólnotowy . Jest to praktyka godna zalecenia, jeśli tylko istnieją ku temu odpowiednie warunki. Kongregacja Kultu Bożego stwierdza, że do wspólnotowego sprawowania sakramentu namaszczenia chorych nadają się szczególnie sanktuaria, przede wszystkim w czasie pielgrzymek ludzi chorych i podeszłych wiekiem, gdzie odpowiednio przygotowani lepiej mogą uczestniczyć . Całkowicie odpowiada to naturze tego sakramentu i roli sanktuariów. Jest to bowiem słuszne, by tam, gdzie prośby o miłosierdzie Boże są szczególnie intensywne, ujawniała się szczególnie widoczna macierzyńska troska Kościoła o swoje chore i starsze dzieci, a zwłaszcza o te, które znajdują się w niebezpieczeństwie śmierci (por. kan. 1004) .

Obrzęd namaszczenia chorych powinien być sprawowany według wskazań Rytuału , w którym polecono: "Jeżeli jest więcej kapłanów, każdy z nich nakłada ręce na tych chorych, których mu przydzielono i udziela im namaszczenia, wypowiadając formułę sakramentalną. Modlitwy odmawia główny celebrans" .

2.1.6. Inne sakramenty

W sanktuariach, które nie są kościołami parafialnymi, oprócz pokuty i namaszczenia, mogą być - z różną częstotliwością - udzielane także inne sakramenty. Wymaga to od kustosza, oprócz stosowania się do zaleceń biskupa diecezjalnego, przestrzegania następujących zasad:

1) troszczyć się o szczere porozumienie i pożyteczną współpracę między sanktuarium a wspólnotą parafialną;

2) sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego, które wymagają dłuższego przygotowania, by kogoś wprowadzić we wspólnotę Kościoła, powinny być z zasady udzielane w kościele parafialnym;

3) upewnić się, czy udzielenie danego sakramentu zostało poprzedzone odpowiednim przygotowaniem (kustosz np. nie powinien przystąpić do pobłogosławienia małżeństwa, jeśli nie uzyskał na to zgody proboszcza lub ordynariusza miejsca, po myśli kan. 1115 KPK).

2.1.7. Celebracja liturgii godzin

Liturgia godzin jest modlitwą całego ludu Bożego (por. KL, 26). W ostatnich latach różne wspólnoty kościelne, także świeckie, coraz częściej ją odmawiają zarówno wspólnie, jak i prywatnie . Podczas pielgrzymki, na etapach zbliżania się do celu, kapłani towarzyszący wiernym winni zaproponować im odmówienie przynajmniej niektórych godzin Officium divinum .

Pobyt w sanktuarium daje sprzyjającą okazję do tego, by pomóc pielgrzymom w odkryciu piękna liturgii godzin. Praktyka jej odmawiania powinna się rozwijać zwłaszcza w większych środowiskach. Kustosze sanktuariów, jeśli warunki na to pozwalają, do programu nabożeństw powinni włączać uroczystą celebrację godzin kanonicznych, a szczególnie jutrzni i nieszporów.

Wskazanym jest, by w sanktuariach została ponownie wprowadzona lub ożywiona praktyka śpiewania nieszporów w niedziele i święta obowiązujące. Można korzystać z przepisu prawnego zezwalającego, dla łatwiejszego śpiewu niedzielnych nieszporów, na stosowanie zawsze tego samego zestawu psalmów . Nieszpory maryjne składają się z pięknych elementów, a większa ich część, jak psalmy, kantyk Magnificat i prośby, jest taka sama we wszystkie prawie święta maryjne, a więc łatwiej je sobie przyswoić .

2.1.8. Udzielanie sakramentaliów

Do sakramentaliów należą poświęcenia i błogosławieństwa. Poświęcenie (zawierzenie, oddanie się ) oznacza wybranie człowieka do kultu Bożego lub przeznaczenie w tym celu rzeczy (miejsca, naczyń, szat, znaków religijnych itp.); błogosławieństwo natomiast jest uwielbieniem Boga i prośbą zanoszoną do Niego o łaskę i zbawienie dla człowieka w różnych sytuacjach życiowych; błogosławić rzeczy znaczy: składać dziękczynienie Bogu za dary (chleba, wody, owoce ludzkiej pracy) i prosić Go, aby służyły człowiekowi ku zbawieniu (por. 1 Kor 10,31; 1 Tm 4,45) .

Od najdawniejszych wieków istniał w Kościele zwyczaj błogosławienia osób, miejsc, pokarmów lub przedmiotów. Obecnie jednak w żadnym innym miejscu nie stanowi tak ważnego pod względem duszpasterskim przejawu pobożności, jak w sanktuariach, gdzie pielgrzymi, w celu wyproszenia łaski i pomocy u Boga, wstawiennictwa u Matki Miłosierdzia lub świętych, często proszą kapłanów o różne błogosławieństwa .

W celu właściwego udzielania błogosławieństw rektorzy (kustosze) sanktuariów powinni:

1) wytrwale i konsekwentnie wprowadzać w życie zasady podane w Rytuale rzymskim Obrzędy błogosławieństw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich ; dotyczą one troski o to, aby błogosławieństwo stanowiło prawdziwy wyraz wiary w Boga, Dawcę wszelkiego dobra;

2) zwracać uwagę na dwa elementy stanowiące "wzorcową strukturę" każdego błogosławieństwa: głoszenie słowa Bożego, które wyjaśnia znaczenie świętego znaku, i modlitwę, w której Kościół wielbi Boga za Jego dobroć i prosi o dary dla wiernych; przypomina o tym znak krzyża kreślony ręką szafarza zwyczajnego;

3) wybierać raczej celebrację wspólnotową obrzędu błogosławieństwa, a nie indywidualną lub prywatną oraz zachęcać wiernych do czynnego i świadomego uczestnictwa .

Jest wskazane, ażeby w okresach nasilenia ruchu pielgrzymkowego rektorzy (kustosze) sanktuariów wyznaczali odpowiednie godziny udzielania błogosławieństw w ciągu dnia . Poprzez obrzędy sakramentaliów sprawowane właściwie i z godnością wierni lepiej zrozumieją ich prawdziwy sens i obowiązek przestrzegania przykazań Bożych, który niesie z sobą udzielane sakramentale .

Opracowanie Ks. Piotr M. Gajda
Currenda Tarnów

Czytania na dziś

Nowości

Przesłanie Wikariusza Przełożonego Generalnego, Ks. Stefano Martoglio SDB
W tym roku jubileuszowym, w naszym trudnym świecie, jesteśmy wezwani, aby stanąć na nogi, zacząć od nowa i kroczyć dalszą drogą jako ludzie i wierzący w nowości życia. Prorok Izajasz zwraca się do Jerozolimy tymi słowami: “Powstań! ...

Dodano:  14.02.2025 r.  

Komunikat Prezydium Konferencji Episkopatu Polski dotyczący zmian wprowadzonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w organizacji lekcji religii w szkołach publicznych w dniu 17 stycznia 2025 roku
Komunikat Prezydium Konferencji Episkopatu Polski dotyczący zmian wprowadzonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w organizacji lekcji religii w szkołach publicznych w dniu 17 stycznia 2025 roku W związku z publikacją przez Minister ...

Dodano:  19.01.2025 r.  

Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia w Czerwińsku nad Wisłą - Świątynią Jubileuszową od 8 listopada 2024 r. do 6 stycznia 2026 r.
Sanktuarium Maryjne w Czerwińsku nad Wisłą zostało ogłoszone Świątynią Jubileuszową w której można uzyskać odpust podczas trwania Roku Jubileuszowego 2025 w Kościele powszechnym, od 24 grudnia 2024 r. do 6 stycznia 2026 r. ...

Dodano:  05.01.2025 r.